ilahi kasetleri, satis rekorlari kirarak butun pop ve tasavvuf musikisi eserlerini gecti
Mehmet Emin Ay'in "Ta'la el Bedru" adli kaseti 1 milyon satarak Tarkan'i sollarken,
Mustafa Demirci "Yitik Sevda" ile Mustafa Sandal'i geride birakti.
|
Bir donem "Yesil Pop" kavrami ile anilan ve ezgi olarak nitelendirilen muzik yapimlarina imza atan sektor, son 10-12 yildir islami kesim genclerinin muzik dinleme ihtiyacini karsilamaya calisiyor. Bugunlerde derin bir sessizligin hakim oldugu sektorde, son zamanlardaki satis rakamlari konusuluyor. Zira, kaset satislari gosteriyor ki gencler arasindaki egilim ezgilere yonelik degil artik... Ragbet ise daha az muzik altyapisina sahip, zikir ya da nefeslerle ritm tutulan ilahi kasetlerine yonelmis durumda... Bu gercekten yola cikarak insanin aklina ister istemez su soru geliyor: "Neden bu tarz kasetler daha cok satiyor?"
Ezgi ve ilahi sektoru kisa zamanda cok yol almis olsa da gecmisi pek o kadar da esiki degil. Sektorun cikis noktasi 1980'li yillara dayaniyor. Bu donemde, "Arkasi Yarin" programlarindan mulhem dini bilgileri ihtiva eden ya da islam buyuklerinin hayatlarini anlatan ses tiyatrolari hazirlanmaya basladi. Tiyatrolarda, anlatilan konuyla ilgili ilahiler yer aldi. Bu donemde baglama ve saz gibi muzik aletlerinin kullanilmasi tepkiyle karsilandigindan, ritm ve nefesle yetinildi.
1990'larda gorsele gecisin hizlanmasi bant tiyatrolarinin populerligini yitirmesine sebep oldu. Bu kez, bant tiyatrolarinda seslendirilen ilahiler ve bu ilahilerin yer aldigi kasetler on plana cikmaya basladi. Hatta, bu tur kasetler 200 binden fazla satinca, ortaya cikan boslugu doldurmak da sektordekilere dustu. Bant tiyatrolarinda ilahi soyleyen bircok sanatci icin kasetler yapildi.
1992 yilinda, ozel radyolarin ortaya cikmasiyla birlikte ezgi ve ilahi icracilarinda gozle gorulur bir artis oldu. Eserler, alternatif muzik olarak algilandi ve genclerin ilgisini cekti. Bazi kasetler, taninmis pop muzik sanatcilarinin basarili calismalari kadar satti. Sektor, hizla buyumeye calisti.
Son iki yila gelene kadar islami kesimde Omer Karaoglu, Mustafa Demirci, Taner Yuncuoglu, Aykut Kuskaya gibi muzik altyapisi olan sanatcilarin cikardigi; hemen hemen butun enstrumanlarin kullanildigi, ritim ve cok sesliligin de ara ara hakim oldugu ezgi kasetleri gundemdeydi. iceriklerinde ilahi asklar anlatilirken beseri asklara da yer veriliyordu. Populer kulturun etkilerinin gozlendigi bu tur albumlere olan ilgi sektorun gelismesine katkida bulundu. Hatta, tipki IMC piyasasinda oldugu gibi her gun yeni bir kaset piyasaya surulur oldu.
Bugun durum oldukca farkli. Ezgi albumlerinin yerini ilahi kasetleri almis durumda. ilahi ve ezgi kasetlerinin yurtici ve yurtdisi dagitimini yapan Azim Dagitim Genel Muduru Hasan Tastan Yildiz, ozellikle zikirli ilahilerin son iki yilda sasirtici derecede arttigina dikkat cekerek, "En cok satilan iki album de ilahi formatinda. Ardindan da ezgi sektorunun ilkleri denebilecek kisilerin kasetleri geliyor. Ezgi tarzinda yapilan yeni albumlerin hicbiri tutmuyor" diyor.
Sektore, ses tiyatrolariyla giren, sonra ezgi kasetleri cikaran Omer Karaoglu, gunumuz ilahilerini "Turkiye'de populer muzik sektoru nasil patlama yasiyorsa, iceriksiz ama insani bir yerinden yakalayan, arabesk unsurlarin varoldugu ilahiler icin de ayni durum soz konusu" diye yorumluyor. Karaoglu'na gore, piyasadaki taninmis eserler, uzerine bir iki ekleme yapilarak kulaga hos hale getiriliyor. Bundan dolayi da talep goruyor.
ilahi ve ezgileri kim dinliyor?
Azim Dagitim Genel Muduru Hasan Tastan Yildiz, ezgilere gore ilahilerin daha islami oldugu gorusunde. Ezgilerde islenen temalarda islam'dan uzaklasmanin oldugunu savunan Yildiz'a gore, dinleyiciler samimi olarak Allah'i, Peygamberi duymak istiyor. Ezgilerde ifade edilenleri herkes anlayamayabiliyor.
1990'lardan beri sektorun icinde bulunan ve hala en cok satan album calismalarina imza atan Mustafa Demirci, gelinen noktanin ritim duygusunun on plana cikmasindan kaynaklandigini soyluyor. Ayni zamanda, Beyza Muzik'in yapim sorumlusu olan Mustafa Demirci'ye gore, gunumuz insani cok hizli yasadigindan bu ritme ihtiyac duyuyor. Bu tur ilahiler, icinde Allah ve Peygamber isimleri gecince daha da cazip hale geliyor.
ilahi ve ezgiler yapim ve icerik olarak birbirinden ayri. Ne kadar ayni sektorun icinde var olsalar da tarzi, icerigi, tinisi, kulturu, soz ve besteleri itibariyle her ikisini farkli koselere oturtmak mumkun. Tum bu farkliliklar dinleyici kesimi de birbirinden kesin cizgilerle ayiriyor. Ezgileri genelde universite ogrencileri ve lise duzeyindeki kisiler dinlerken, ilahiler genel anlamda orta yaslardaki kirsal kesimlere hitap ediyor. Ezgi dinleyenler, ilahilere ozellikle de zikirli olanlarina hic de acik degil.
Abdurrahman Onul, bu yargilara katilmiyor. Ona gore, ilahileri asil universite gencligi dinliyor. Delil olarak da yurtici ve disindaki konserlerine binlerce gencin katiliyor olmasini gosteriyor. Mustafa Demirci, ezgileri yuzde 90 oraninda universite ogrencisinin dinledigine dikkat cekerek, bunun sebebini soyle acikliyor: "Bizim guftelerimiz siirlerden olusuyor. Derinligi olan bu siirleri anlamak icin belirli bir egitim seviyesi sart. Kirsal kesimin anlamasi ve tat almasi daha zor. Bu yonuyle de iki tarz birbirinden cok farkli."
Yesil Pop kavrami ile baslayan surec
Birbirinden farkli yuzlerce calismanin yapildigi sektor son iki yildir kan kaybediyor. Ortak goruse gore, bunun cesitli sebepleri var. Ancak, en onemlisi yapilan alternatif muzik icin kullanilan "Yesil Pop" kavrami. Yeni Safak Gazetesi kose yazari Sadik Albayrak'in bu muzik turunu "Yesil Pop" seklinde nitelendirmesi sonun baslangici oluyor.
Sanatci Mustafa Demirci, ortaya bir kavram atildigina, sonra da yanli ya da yansiz bunun altinin doldurulmaya calisildigina dikkat cekerek, "ideolojik hassasiyetlerin zirvede oldugu bir donemde siz kendi insaninizi boyle bir seyle yaftaliyor ve 'Yesil' tanimini getiriyorsunuz. Toplumu ayiran, gruplastiran bir muzik tarzi yapiyor konumuna dusurulduk" diye konusuyor. Omer Karaoglu ise, "Yesil Pop" tanimlamasinin kismen etkilemis olabilecegini ama bu tanimlama kullanildiginda hic ustune alinmadigini ve yaptigi hicbir eserin bu kavramin uzerine de oturtmadigini soyluyor. Ahmet Mercan'a gore, soz konusu kavram, isi karikaturize etti, hafife alinmasina sebep oldu ve onu acik sektoru mahkum etti.
Kuskusuz, sektorun onundeki engeller bununla kalmiyor. ilahi ve ezgi kasetlerinin maliyetleri arasindaki ucurum da bir baska faktor. Bir ezgi kaseti 18-20 milyar liraya mal olurken, ilahi kaseti 3-5 milyara doldurulabiliyor. Ezgiler icin iyi bir enstruman altyapisi gerekirken ilahiler icin ayni ihtiyac soz konusu degil.
HANGi ALBUMLER NE KADAR SATTI?
Albumlerin satis rakamlari; Mehmet Emin Ay, Taleal Bedru, 1 milyon Tarkan, A-acayipsin, 1 milyon Mustafa Demirci, Yitik Sevda, 300 bin Mustafa Sandal, Aya Benzer, 200 bin Omer Karaoglu, Ozler, 150 bin
Son iki yilda cok satanlar Abdurrahman Onul, Efendim, 300 bin Abdurrahman Onul, Sozum Sana, 250 bin Hasan Dursun, Asikar, 150 bin Mustafa Demirci, Ask-i Mevla, 120 bin Omer Karaoglu, Kim 40 bin Sezen Aksu, Sarki soylemek lazim, 20 bin
| 01 Aralik 2004 | |